Future-proof voedingsmiddelen
Future-proof voedingsmiddelen
Onderzoek naar de 'Sustainability Nutrition Balance' (SNB)
Wereldwijd hebben we een grote uitdaging: in 2050 moeten we zo'n 10 miljard mensen op een duurzame en gezonde manier voeden. Idealiter zonder het areaal landbouwgrond verder uit te breiden, met het gebruik van minder natuurlijke bronnen en bovendien met forse verlaging van de uitstoot van broeikasgassen. Daarnaast moeten voedingspatronen gezonder worden en voldoen aan alle nutritionele randvoorwaarden, zodat mensen niet ondervoed raken of niet-overdraagbare ziektes ontwikkelen, zoals obesitas en hart- en vaatziekten. Het onderzoeksdomein 'duurzame voeding' probeert op al deze vraagstukken en uitdagingen een antwoord te vinden.
Een van de grote uitdagingen voor voedingsmiddelenbedrijven is het ontwikkelen van future-proof producten, die voldoen aan zowel gezondheidsaspecten als milieu- een andere duurzaamheidsaspecten. Future-proof voedingsmiddelen hebben de juiste balans tussen de hoeveelheid nutriënten en de milieu-impact. Dit concept wordt ook wel de 'Sustainability Nutrition Balance' (SNB) genoemd. Het geeft weer of een product of product groep past binnen een gezond en duurzaam dieet. In verschillende stappen kan de SNB-score worden bepaald, die richting kan geven aan productontwikkeling. Blonk Consultants heeft de optimalisatietool Optimeal ontwikkeld, die het volledige plaatje van gezonde en duurzame voeding onder de loep neemt. De SNB-score kan ook met deze tool worden berekend.
Bepalen van de 'Sustainability Nutrition Balance' (SNB)
De balans tussen nutriënten en duurzaamheid (bijvoorbeeld de impact op het milieu) is de sleutel bij het bepalen of een product of productgroep daadwerkelijk future-proof is. Een product (of productgroep) dat nutriënten bevat die de gezondheid van het huidige dieet verbeteren én met een lage milieu-impact heeft een betere SNB-score hebben dan een product met nutriënten waarvan we eigenlijk te veel consumeren (denk aan zout of verzadigd vet) en met een hoge milieu-impact. Optimeal kan helpen bij het begrijpen van de SNB-score en biedt bovendien de mogelijkheid om in de productontwikkelingsfase de score te verbeteren. Een dergelijke analyse bestaat uit verschillende stappen:1. Definiëren van een realistisch (of gewenst) voedselproductie en -consumptie niveau
In deze eerste stap wordt een realistisch (of gewenst) voedselproductie en -consumptie niveau bepaald. Het product dat bestudeerd wordt moet beschikbaar zijn, of toegevoegd worden, aan het huidige dieet in een realistische hoeveelheid. Dit wordt vervolgens gebruikt als startpunt voor de analyse.2. Bepalen van de Sustainability Nutrition Balance (SNB) door middel van stapsgewijze optimalisatie
In deze stap wordt de balans tussen de milieu-impact en nutritionele waarde van het product geanalyseerd. De hoeveelheid product in een dieet wordt per stap gevarieerd. Bijvoorbeeld van 0 gram tot 500 gram product in 10 stappen. De verandering van de milieu-impact van het totale dieet wordt bij elke stap berekend. Indien de milieu-impact afneemt als de hoeveelheid product toeneemt binnen het dieet betekent dit dat de SNB-score gunstig is: het product heeft een goede balans tussen duurzaamheid en voedingswaarde.3. Verbeteren van de SNB-score
Na stap 2 van de analyse kan de SNB-score worden verbeterd, om zo het product (nog meer) future-proof te maken. Een product dat dus gezonder én duurzamer is. Er zijn verschillende mogelijkheden om de score te verbeteren:- Verlaag de hoeveelheid nutriënten die een bovengrens hebben voor dagelijkse inname (zout, verzadigd vet, etc.) en die vaak te veel worden geconsumeerd in de betreffende regio.
- Verhoog de hoeveelheid nutriënten die essentieel zijn voor de gezondheid en die vaak te weinig worden geconsumeerd in de betreffende regio.
- Verbeter de duurzaamheidsprestaties voor indicatoren met een negatieve impact (vaak milieu-impact, maar dit kan ook gezondheidseffect of prijs zijn).
- Verbeter de duurzaamheidsprestaties voor indicatoren met een positieve impact (bijvoorbeeld sociale of economische aspecten.)
Een voorbeeld: de SNB-score van een bepaald product kan verbeterd worden door specifieke vitamines toe te voegen. Of door de carbon footprint verlagen van de productielocatie, keuze voor een andere manier van transport, of door het gebruik van alternatieve ingrediënten.
Feedback op de nutritionele en milieuprestaties van je product
Optimeal geeft feedback ten aanzien van de nutritionele en milieuprestaties van jouw product in een volledig voedingspatroon. Deze feedback helpt je om te bepalen hoe je de compositie van het product kan aanpassen, zodat het gezonder en duurzamer wordt.
Gratis Optimeal demo
Nieuwsgierig naar Optimeal?Voorbeeld: analyse van de SNB-score van melk
Aan de hand van een voorbeeld beschrijven we bovenstaande stappen. Laten we zeggen dat we willen analyseren of melk een future-proof product is. We gaan kijken of melk eenvoudig vervangen kan worden door alternatieve producten. De SNB-score wordt berekend en we analyseren of het mogelijk is om het product te verbeteren, zodat het (meer) future-proof wordt.
Stap 1. Definiëren van een realistisch (of gewenst) voedselproductie en -consumptie niveau
Het product dat bestudeerd wordt moet beschikbaar zijn in (of toegevoegd worden aan) het huidige dieet in een realistische hoeveelheid. Dit wordt gebruikt als startpunt voor de analyse.Melk is al onderdeel van het huidige (Nederlandse) dieet. Dit betekent dat we kunnen starten vanuit het huidige consumptiepatroon. Als we een analyse voor bijvoorbeeld amandelmelk zouden uitvoeren, dan moeten we eerst een startpunt creëren. Amandelmelk kan bijvoorbeeld, naast andere dranken, worden toegevoegd aan een huidig dieet. Of het kan bepaalde dranken vervangen in huidige diet.
Indien de samenstelling van het gezonde huidige dieet veranderd door stap 1, dan moet een optimalisatie worden uitgevoerd om zo aan alle nutritionele randvoorwaarden van een gezond dieet te voldoen. Dit wordt het uitgangspunt voor de volgende stap (stap 2).
Stap 2. Bepalen van de basisprestatie door middel van stapsgewijze optimalisatie
In deze stap wordt de hoeveelheid van het product in stappen gevarieerd binnen het dieet, elke stap wordt geoptimaliseerd. Bij elke stap wordt het dieet aangepast, zodat het voldoet aan alle nutritionele randvoorwaarden. Dit betekent dat bij elke stap de hoeveelheid van andere voedingsmiddelen toe- of juist afneemt. Verder wordt bij elke stap de milieu-impact berekend. De resultaten van deze stapsgewijze optimalisatie voor melk (ten aanzien van klimaatverandering) zijn weergegeven in figuur 1.De analyse laat zien dat de relatie tussen de voedingswaarde en de milieu-impact (ten aanzien van klimaatverandering) voor melk binnen een Nederlands dieet nagenoeg neutraal is. Met andere woorden; als een bron voor nuttige nutriënten is melk net zo milieu-efficiënt als de producten die worden gebruikt om melk te vervangen (Blonk Consultants, 2015). De resultaten voor de stapsgewijze optimalisatie van melk, voor klimaatverandering, zijn weergegeven in figuur 1. De helling van de lijn in figuur 1 is de SNB-score. Hoe lager de SNB-score hoe beter het profiel van het product. De SNB-score kan zelfs negatief zijn, dit betekent dat de milieu-impact van een voedingspatroon lager wordt naarmate er meer van het product wordt geconsumeerd. Dit is weergegeven in figuur 2. De SNB-score van melk ligt dichtbij 0. In vergelijking met de SNB-score van vlees is dit erg laag. Dit betekent dat melk een meer future-proof product is dan vlees. De SNB-score van brood ligt daarentegen onder de 0. Dit betekent dat een toename van brood in het dieet kan resulteren in een lagere milieu-impact van het totale dieet (dat tegelijkertijd gezond blijft).
Figuur 1: Stapsgewijze analyse van melk
Figuur 2: Vergelijking SNB-score van vlees, melk en brood
Stap 3. Verbeteren van de SNB-score
Dit onderdeel kan gebruikt worden in productontwikkeling. Als je de SNB-score van je producten verbetert dan worden ze meer future-proof op het gebied van gezondheid en/of duurzaamheid. In deze stap worden de manieren onderzocht hoe de SNB-score kan worden verbeterd. Er zijn verschillende mogelijkheden.In het voorbeeld van melk kan de SNB-score worden verbeterd door het toevoegen van vitamine D. Daarnaast kan ook de carbon footprint op de melkveebedrijven worden verbeterd, bijvoorbeeld door het gebruik van additieven in het diervoer die zorgen voor een verlaging van de methaanemissies.
Nieuwsgierig naar Optimeal?
Nieuwsgierig naar Optimeal? Wil je weten of jouw product portfolio future-proof is?
Of wil je weten hoe Optimeal kan helpen bij productontwikkeling?
Neem contact op met Roline Broekema via roline@blonkconsultants.nl of bel +31 (0)182 579970.
